Przez ostatnie lata nastąpił duży przeskok i postęp w dziedzinie budowy systemów sterowanie, automatyki, a w szczególności w zakresie systemów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo maszyn. Poza wykonywaniem analizy ryzyka według normy PN-EN ISO 12100, czy określaniem wymaganego Performance Level zgodnie z normą PN-EN ISO 13849-1, trzeba wykonywać także ochronne pomiary.

Obowiązujący stan prawny nie precyzuje czasokresów badań eksploatacyjnych urządzeń elektrycznych. Żaden z aktów prawnych nie wymaga pomiarów rezystencji izolacji elektrycznej i ochrony przeciwporażeniowej dla nowej maszyny zainstalowanej i użytkowanej w zakładzie pracy.

Przepisy te w kontekście wykonania okresowych badań i pomiarów, również precyzyjnie nie określają jak często należy je wykonywać. Mimo wszystko, nie ulega wątpliwości, że pomiary i badania trzeba przeprowadzać za każdym razem po wprowadzeniu zmian oraz zawsze, jeśli tylko zajdzie podejrzenie, że stan ochrony przeciwpożarowej lub izolacji uległ pogorszeniu lub wystąpiły niechciane uszkodzenia. Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 z późn. zm.) pomiary i badania trzeba przeprowadzać co pięć lat, ale ustawa odnosi się bardziej do obiektów budowlanych, niż eksploatowanych w nich maszyn.

Pomiary możemy podzielić na trzy grupy:

1. Pomiary wykonywane na urządzeniach elektrycznych u wytwórcy
2. Pomiary po montażowe urządzeń elektrycznych tak zwane odbiorcze
3. Pomiary okresowe w trakcie eksploatacji urządzeń, które mają określić, jaki jest aktualny stan techniczny urządzeń pod względem bezpieczeństwa i niezawodności pracy, czy nie uległ on pogorszeniu w ostatnim czasie

Wyniki pomiarów mają służyć za podstawę do podjęcia decyzji o dalszej eksploatacji, albo dokonaniu odpowiednich wymian, napraw czy remontów generalnych.

Kto może wykonywać pomiary ochronne oraz je zatwierdzać ?

Badania i pomiary elektryczne winny wykonywać osoby posiadające doświadczenie i odpowiednią wiedzę, ponieważ tylko to zapewnia poprawne i rzetelne wyniki pomiarów. W rzeczywistości znaczy to, że pomiarów mogę dokonywać osoby posiadające świadectwo kwalifikacyjne grupy I: E (eksploatacja) z uprawnieniami do wykonywania ochronnych pomiarów. Żeby protokół sporządzony po pomiarach posiadał moc prawną, osoba, która go wystawiała ma obowiązek legitymowania się świadectwem kwalifikacyjnym grupy G1 obejmujący zakres dozoru D nad eksploatacją urządzeń, sieci energetycznych, instalacji oraz urządzeń pomiarowo-kontrolnych.